Het kind heeft bij het doorwerken van de vier rouwtaken behoefte aan: informatie, betrokkenheid, bescherming, veiligheid en herinneringen en vertrouwen, openheid, contact. Vaak is dit moeilijk te krijgen omdat de ouders in beslag worden genomen door de eigen gevoelens dat er geen tijd is voor de gevoelens van het kind. Soms vinden ouders het ook heel pijnlijk om te praten over de scheiding, ofwel vanwege boosheid, ofwel verdriet, ofwel omdat de confrontatie met het ‘mislukken’ van het huwelijk te zwaar is. Waarschijnlijk worden er nu taken van de ouder(s) verwacht die ze nooit eerder hebben gedaan, en dat betekent extra werk en verantwoordelijkheden.
Hoe kunnen wij de kinderen ondersteunen c.q. begeleiden
- Luister met je hart: daarmee bedoelen we dat je niet direct klaar hoeft te staan met een oplossing. Door het kind te horen en te bevestigen in wat hij voelt, help je het kind meer dan voldoende.
- Creëer betrokkenheid: laat het kind meedenken over de kleur van zijn nieuwe kamer, maar ook over hoe hij het ziet dat hij van huis naar huis zal gaan. Je hoeft niet je kind te laten beslissen maar je kunt wel opletten dat het kind kan meedenken.
- Creëer veiligheid: Een kind moet zich veilig weten. En dat kan alleen als een kind open kan praten over wat hem bezighoudt zonder dat hij daarna direct wordt geconfronteerd met ofwel het verdriet ofwel met de boosheid van de ouder.
- Herhaal de boodschap: zeker in het begin is het belangrijk dat je meerdere keer uitlegt wat er is gebeurd. Aan de ene kant geeft dat het kind houvast. Het verhaal verandert niet. Aan de andere kant kan het kind niet zijn eigen waarheid ervan maken in zijn hoofd en als het kind eventueel niet alles heeft gehoord, hoort het bij herhaling weer andere dingen. Ook als ouders eerst nog bij elkaar blijven voordat de ouder vertrekt, kan het kind denken dat het niet meer doorgaat.
- Check of de boodschap is begrepen: vraag het kind terug te vertellen wat je hem hebt verteld.
- Praat neutraal over de andere ouder: Een kind heeft helemaal niets aan kwaadsprekende ouders over elkaar. Het kind houdt van beide ouders.
- Geef eerlijke en ware informatie: Haal er niet van alles bij wat niet terzake doet. Vertel waar het werkelijk om gaat. Mama en papa kunnen niet meer leuk met elkaar leven. Niet: je vader is door die tut van ons afgepikt.
- Geef eerlijk antwoord op vragen: soms kan dit confronterend zijn. Aangepast aan de leeftijd kun je wel eerlijk zijn en hoe ouder het kind, hoe meer ‘details’ je kunt geven. Maar zeker de vraag die het kind stelt, moet beantwoord worden.
- Houd het kind buiten de conflicten tussen de volwassenen
- Besef ook dat het kind er af en toe “even niet” aan wil denken
- Geef ruimte en veiligheid voor het uiten van gevoelens: accepteer het kind als hij zijn gevoelens uit. Laat het kind merken dat je er onvoorwaardelijk voor hem bent.
- Lees boeken met het kind: ervaringsverhalen van andere kinderen, prentenboeken, allerlei boeken die het kind kan helpen om te leren herkennen wat hij voelt.
- Besef dat het kind misschien meer weet dan wij denken: vaak houden we informatie weg bij het kind, maar waarschijnlijk weet het kind het al.
- Reik kinderen de hand in het kunnen uiten van gevoelens: laat het kind merken dat het heel normaal is dat je huilt, boos bent, of bang. Geef voorbeelden van anderen die dit ook kunnen hebben, dat maakt het voor kinderen makkelijker om te zeggen dat zij dat ook hebben.
- Ontdek rituelen die helpen om houvast te vinden: maak een fotoboek van/over het gezin zoals het was, praat met het kind over herinneringen van het gezin. Na een scheiding lijkt vaak het leven voor de scheiding niet meer te kunnen bestaan. Terwijl dat leven wel de basis is van het kind.