Samen ouders blijven van de kinderen, want van je kind kan je niet scheiden. Het verdriet om een ingrijpend verlies gaat niet zomaar voorbij. Het proces vraagt heel veel inspanning en keihard werken. Bij Emoties-Enzo hanteren wij de vier rouwtaken zoals deze zijn beschreven door de Amerikaanse psycholoog J. Worden. Rouw is de aanpassing aan het verlies. In het geval van echtscheiding gaat het ook om verlies, namelijk verlies van de bestaande gezinssituatie. In het proces zijn er vier basistaken te doorwerken. Het is van belang dat het kind deze voltooit wil het verlies een plek kunnen krijgen. Niet afgemaakte rouwtaken kunnen verdere groei en ontwikkeling belemmeren.
De taken hebben geen specifieke volgorde, maar er is wel een zekere volgorde voorgesteld in de omschrijvingen. Zo kan men bij voorbeeld niet met de emotionele gevolgen van een verlies omgaan als men ontkent dat het verlies heeft plaatsgevonden.
We herkennen, zowel bij kinderen als volwassenen, vier rouwtaken:
- Erkennen dat de scheiding heeft plaatsgevonden
Kinderen hebben tijd nodig om in te zien dat de echtscheiding echt en definitief is. Daarbij hebben ze (veel) informatie nodig van de ouders. Informatie over het waarom van de scheiding (en daarbij hoef je niet alle details bloot te leggen), en ook over het definitieve. Dat kan al moeilijker worden als één van de ouders denkt en hoopt dat het nog goed kan komen. Maar ook als ouders goed met elkaar om blijven gaan (en we hopen dat dit kan!) kan het voor het kind lastiger zijn in te zien dat de scheiding echt en definitief is. - Herkennen van de pijn die daarbij hoort.
Als het kind dan werkelijk weet dat de scheiding definitief is, zal het kind de pijn kunnen gaan voelen die daarbij hoort. Om die pijn te kunnen voelen moet het kind zich veilig weten. Veilig in de zin dat het weet dat als het verdrietig is, dat er een ouder is die het kind op kan vangen. Maar als de ouder zelf ook heel verdrietig is, of misschien heel boos, dan voel het kind aan dat er geen ruimte is voor het eigen verdriet en wacht het nog met het voelen van de pijn. - Verkennen van het nieuwe leven
Leren omgaan met de veranderde situatie. Het gaan van het ene huis naar het andere. Denken aan je spullen. Weten wie wat regelt (voor wat moet je bij je vader zijn en voor wat bij je moeder?) weten wie er bij voetbal komt kijken. Kortom: er ontstaan nieuwe rituelen, nieuwe gewoontes waar je aan gewend raakt. - Het durven aangaan van nieuwe relaties.
Voor kinderen die een echtscheiding meemaken is het moeilijk te geloven dat niet iedereen ‘bij je weggaat’. Na verloop van tijd is de verlatingsangst niet meer zo prominent aanwezig en zien we dat kinderen ook weer vriendschappen aangaan en niet zomaar denken dat bij het minste of geringste iemand genoeg van ze heeft.