Kinderen moeten een aantal taken doorwerken om te leren omgaan met de ziekte. Hier moeten ze hard voor werken. We baseren ons daarbij op de rouwtaken van de Amerikaanse psycholoog J. Worden. Rouw is de aanpassing aan het verlies. In het geval van ziekte in het gezin gaat het ook om verlies, namelijk verlies van de bestaande gezinssituatie. De taken gaan niet keurig van 1 naar 4, maar zullen ook op tijden door elkaar heen lopen.
- Erkennen dat de ziekte er is
Het is nodig voor het kind om in te zien dat diegene echt heel ziek is. Het kind heeft behoefte aan informatie, veiligheid, bescherming, betrokkenheid en vertrouwen in voortbestaan. Kinderen hebben het nodig om te zien wat er gebeurt en zullen dit spelenderwijs blijven herhalen, bijvoorbeeld door telkens weer de operatie na te spelen. Het kan helpen om kinderen mee te nemen naar een behandeling. Bijvoorbeeld als je chemo krijgt. Als kinderen zien hoe dat gaat, helpt het hen met het werkelijk beseffen wat er speelt, maar kan zo’n behandeling ook veel minder angstig zijn voor het kind. - Herkennen van de pijn die daarbij hoort
Hier gaat het om het doorleven of voelen van de pijn. Geef duidelijke informatie en geef antwoord op alle (repeterende) vragen. Het kan zijn dat kinderen met dezelfde vragen komen, vragen waar je al vele keren antwoord op hebt gegeven. Kennelijk hebben ze het nodig om het antwoord nog een keer te horen. Vaak zien we dat kinderen echt last krijgen en in deze rouwtaak terecht komen als de ziekte nadrukkelijk aanwezig is. Als bijvoorbeeld de gevolgen van de behandeling duidelijk merkbaar zijn. Als de ouder ‘gewoon’ is, dan raken kinderen al gauw gewend aan de situatie met een chronisch zieke ouder en heeft het kind amper in de gaten dat er iets aan de hand is en zal dan ook niet zoveel last hebben van de ziekte. - Verkennen van het leven met een ziek iemand in het gezin
Hoe ga je om met een ouder die minder kan dan vroeger? Vroeger kon papa altijd met je mee naar het voetbalveld, hoe is dat nu. Voor de ouder is dit vaak moeilijk omdat je je als ouder hier ook schuldig over kan voelen. Het kind kan hier al gauw aan wennen en vindt het op een gegeven moment heel normaal dat je als vader niet meer buiten met hem kan voetballen. Kinderen hebben veel behoefte aan duidelijkheid, dat je goed uitlegt waarom je iets wel of niet kan. - Verbinden, de zieke emotioneel een plek geven
Het verdriet en de zieke krijgt een plek. Het is normaal geworden dat het gaat zoals het gaat. Kinderen hebben dan behoefte aan rituelen. Ze gaan inzien dat niet iedere dierbare ziek wordt. In deze taak kunnen kinderen ook gaan geloven in genezing (mits reëel).
—
Voor een overzicht van boeken over kinderen in rouw door de dood of ziekte, verwijzen wij naar de site van Carine Kappeyne van de Coppello in Haarlem: http://www.praktijkvoorverlieshaarlem.nl/boeken